Poemat dygresyjny opowiadający o losach młodego podolskiego szlachcica Maurycego Beniowskiego, który po tym, jak przehulał dziedziczny majątek, wyruszył w świat. Słowacki opisuje jego liczne przygody, m.in. obronę Baru, pojedynek z Sawą i wyprawę na Krym. Jest to jednak jedynie pretekst do dygresji, które zajmują w utworze nie mniej miejsca, co fabuła, a które służą autorowi jako polemika z powszechnym rozumieniem romantyzmu.
